TOPRAKLARIMIZI KİMLER SATIYOR ?

TOPRAKLARIMIZI KİMLER SATIYOR ?

 
 Ülke topraklarını satarak geçimini sağlamak, Türkiye’de artık bir meslek haline geldi. Pek çok örnek verilebilir buna. Ben gözlemlerim sırasında karşılaştığım firmaları kaydetmekle yetineceğim. 

 Bunlar Türkiye’nin topraklarını yabancılara satarak para kazanıyorlar.

 Biri yabancı:  Coldwell Banker… Diğeri yerli: Ağaoğlu İnşaat… Ve üç kuruluş daha: Sapanca'nın daha önce köy olan Dibektaşı Mahallesi'ndeki tüm arsa ve evleri satın alarak burada Suudilerle ortak 'Dibektaş Hills' adı altında lüks villalar inşa eden Efendioğlu İnşaat Şirketi… 

 Ve bir aracı şirket: Nissa İnşaat… Bir diğeri platform (realestatenews.com.tr): Amacı yabancıların Türkiye’de gayrimenkul alımlarını arttırmakmış. Ev almak isteyenleri Türkiye’de ağırlayacakmış.

  Ne vatanseverlik ama, insanın gözleri yaşarıyor!

  İşte bir kuruluş daha: Gayrimenkul alımlarında Arap yatırımcıların, yaşadığı mağduriyetleri gidermek, onların huzur ve güvenli yatırım yapabilmelerini sağlamak (Türkçesi: Türkiye’de toprak sahibi olabilmelerini sağlamak) için bir de Arap Gayrimenkul Yatırımcıları Komisyonukurulmuş.

 “Komisyon, Türkiye'de yatırım yapacak Arapların haklarını korumak ve Türkiye'deki güvenilir dostları olmak için herhangi bir çıkar gözetmeksizin faaliyet gösterecekmiş.

  Arapların güvenli yatırım yapmaları için gereken her türlü desteği vereceklermiş.

  İSTATİSTİK VERİLER

 Türkiye’de Cumhuriyet’ten günümüze (1923-2003) geçen 80 yılda sadece 425 yabancıya, 11 milyon m2 toprak satılmıştır. Buna karşılık 10 yıllık AKP döneminde (2003-2013) ülkemizde tapu sahibi olan yabancı sayısı 112 000’e, satılan toprak ise 136 milyon m2’ye tırmanmıştır.
​
 Bu satışların cereyan ettiği sektöre “gayrimenkul sektörü” deniyor. Sektör özellikle kentsel dönüşüm uygulamasıyla hareketlendi ve bu hareketlilik Mütekabiliyet yasasıyla hızlandı.

 Bu kapsamda yabancıların gayrimenkul alımları da önemli oranda ivme kazandı. Yıl olarak 2012'de toplam 13.500 taşınmaz satılırken, bu sayı 2013’de 21.700'e ulaştı. 2014’te 20 057 yabancı Türkiye’den 5.2 milyon metrekare büyüklüğünde taşınmaz satın aldı.

  Artışta, Körfez ülkeleri ön plana çıktı.

  Alınan gayrimenkullerin değeri -YapıEndüstri Merkezi’nin 2014 Türk Yapı Sektörü Raporu’na göre- 4,320 milyon dolara ulaştı.

 Konut satışlarına bakarsak, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, yabancılara konut satışı 2014 yılında, bir önceki yıla oranla yüzde 70 artarak yaklaşık 19 bin adetle tarihî bir zirve yaptı (2013 yılında 12 181).

 Anlaşılıyor ki, 2014’de satışları hızlandıran yeni ve kuvvetli bir faktör ortaya çıkmış.

 Yabancılar taşınmaz alırken en çok hangi illeri tercih ediyor?  

 Bu iller, sırasıyla Antalya, İstanbul, Bursa, Aydın’dır. Sıralamaya Sakarya, Yalova, Trabzon da girebiliyor.
 
Görüldüğü gibi biri dışında hepsi Batı illerimiz…

  2013 başından bu yana yabancılara Antalya'da 13 800,

   İstanbul'da ise 10 000 konut satılmış bulunuyor.

  İstanbul için ilginç bir notum var, kaydetmeden geçemeyeceğim:

  Başta Ruslar ve Araplar olmak üzere yabancılar İstanbul’dan milyar dolarlık araziler satın almakta.

 Bunun için, havadan arsa “görücülüğü”ne çıkıyorlar. Şehri kuş bakışı dolaşıp hangi araziyi alacaklarına öyle karar veriyorlar. Bu amaçla 10 bin liradan başlayan paralar ödeyerek helikopter tutuyor, satın almak istedikleri bölgelerin üzerinde uçuşlar yapıyorlar.

 En çok da 3. köprü ve 3. havaalanı bölgelerini görmek istiyorlarmış.

​  İkinci sırada gelenler ise, Büyükçekmece ve Çatalca civarı...


  MEVZUAT 

 Son olarak mevzuattaki –belirleyebildiğim- bazı değişikliklerle bunlarla ilgili gelişmeleri, değişikliklerin sonuçlarını kısaca belirteyim.

  Önce Mütekabiliyet yasası…  

  Konut satışlarında mütekabiliyet yasasının etkileri kendini iyiden iyiye göstermeye başlamış bulunuyor. Yapılan yasal değişiklikler,  eskiden konut almaları mümkün olmayan birçok ülke vatandaşının da artık bu hakka sahip duruma gelmesi, talebi önemli ölçüde artırdı.

  Uzmanlar şu yorumu yapıyor:

 “Orta vadede aylık 4 bin - 5 bin rakamlarına ulaşmak mümkün. Ancak bu rakama ulaşılsa bile, yıllık 60 bin adet konut; yıllık 1 milyon adetlik satış rakamı içinde, sektörün ufak bir kısmını (yüzde 6) oluşturacak.” Ancak bu değerlendirme uzun vadeli etkileri hesaba katmıyor.

   Not etmem gereken bir husus da şu:

  Karşılıklılık aramaksızın bazı Arap ülkeleri yurttaşlarının Türkiye'de taşınmaz mal edinmelerini mümkün kılan yasa, Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilmiş olmasına rağmen, karar Resmi Gazete'de yayımlanmadı.

  Araplara satış devam etti.

 Bir diğer husus, arsa ve arazilerle ilgili: "Yabancı uyruklu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip şirketlere, satın aldıkları arsa ve arazi gibi yapısız taşınmazda geliştireceği projeyi 2 yıl içinde ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın onayına sunma zorunluluğu getirildi. Aksi halde devletin arsayı bedelsiz geri alma hakkı bulunuyor."  İşte bir emlakçının,  Altın Emlak Genel Müdürü’nün bununla ilgili yorumu: “Yabancıların, 2 yıllık süre içinde sahip oldukları arsaya ilişkin proje üreterek bakanlığın onayına sunması gerektiğinin anlatılması gerekiyor. Bilgilendirilmemesi halinde yabancılar bu yatırımlarını kaybetme riski ile karşı karşıya kalacak. Bu da ülke ekonomisine duyulan güvenin ortadan kalkmasına neden olacaktır."

 Bu yılın Ocak ayında basında yer alan bir habere göre, İmar Kanunu’nu değiştirecek bir tasarı ile yabancıların yatırımına imar güvencesi getiriliyordu. Buna göre, şirketlerin yatırım için aldıkları arazi ve arsaların imar planları 10 yıl süreyle değiştirilemeyecek. Tasarı yasalaştı mı, bilemiyorum. Yatırımın bu teşvikten yararlanabilmesi için, yeni teknoloji getirmesi, büyük ölçekli veya katma değeri yüksek olması gerekiyor. Yabancı gayrimenkul yatırımcıları ihalesine girdikleri arsaların imarlarının, izleyen yıllarda değiştirilmesinden şikâyetçi idi.

 SONUÇ

  1) Bundan önceki yazımda[2] şu bulgu ve sonuçları kaydetmiştim:

 - Türkiye yabancıya toprak satışı konusunda dünyanın en önde gelen ülkelerinden biri haline gelmiştir. Bu bir “ifrat”tır.
 - Yabancıya toprak satışının pek çok sakıncası var, bunlardan yeni biri de “köylünün topraksızlaşması”dır. Dolayısıyla tarımsal üretimi azaltıcı bir etkisi daha olduğu anlaşılıyor.
 -Araştırmacılar, yabancıların Türkiye’den toprak alımında siyasi faktörün rolü üzerinde önemle durmalıdır.
 - Yabancılar topraklarımızı kentsel dönüşüm, tarımda şirketleşme, 2B gibi çok çeşitli yollardan ele geçiriyor.
 - Bir yanıt bekleyen husus da şudur: Türkiye’de tarım kesimi bunca sorun yaşarken, AKP hükümeti neden yurt dışında, Sudan’da tarım alanı kiralama yoluna gitmiştir?
 - Türkiye’den toprak satın alan ülkelerden özellikle İngitere, Almanya ve İsrail’in amaçları üzerinde durulmalı, bunların alımları ciddî bilimsel analizlere konu olmalıdır. Bu alımlarda siyasal amaç gütme olasılığı yüksek görünüyor.

 2) Son gözlemlerimle bunlara aşağıdaki bulgu ve sonuçları da ekleyebiliyorum:

 - AKP iktidarı boyunca yabancıya toprak satışında baş döndürücü bir artış görülüyor.
 - Yabancılar en çok batı illerimizden taşınmaz satın alıyor. En çok satış olan iller arasında bir doğu ilimizin, Trabzon’un yer alması anlamlı…  

  Nedeni araştırılmalıdır.

 - Yabancıya taşınmaz satışının pek çok olumsuz etkilerine üç etki daha ekleyebiliyoruz: Orman talanı, “Dubai korkusu”, yabancıya ticaret imkânı.
 - Bir diğer sonuç topraklarımızın satış yöntemleri ile ilgili…  Birçok usule başvuruluyor. Son belirlediklerim şunlar:  Hazine arazilerinin satılması, emlak konut ihaleleri,  köylerde ev ve arazi edinilmesi…
 - Türkiye’den gayrimenkul satın alan “klasik” ülkeler arasına Arap ülkeleri de katılmış bulunuyor.
 - Mevzuat giderek liberalleştirildi. Bu, insana “suda haşlanan kurbağa” öyküsünü hatırlatıyor. Başlangıçta yasal imkânlar bugün olduğu kadar gevşek değildi. Adım adım, hissettirilmeden bugünkü noktaya gelindi.


[1] Cihan Dura, Yabancıya Toprak Satışının Ağır Maliyetleri, 

​ http://cihandura.com/diger-yazilar/204-yabanciya-toprak-satiinin-air-malyetler.html [2] Cihan Dura, Yabancılara Toprak Satışı Üzerine Gözlemler (2014), 

 http://cihandura.com/ekonomi-yazilari/437-yabancilara-toprak-satii-uezerne-goezlemler-2014.html
​

​
 Cihan Dura´nın "YABANCILARA TOPRAK SATIŞI ÜZERİNE GÖZLEMLER (2015)" yazısından alıntıdır.

 http://www.cihandura.com/ekonomi-yazilari/927-yabancilara-toprak-satii-uezerne-goezlemler-2015.html

     TürkCom.Com                    27 Aralık 2015

TEKİL ZİYARETÇİ

---

---